قصد دارم ابزار‌ها و تکنیک‌هایی که روزانه با آن‌ها مشغول بررسی رفتار کاربران هستم را معرفی کنم تا بتوانیم با این تبادل اطلاعات و به کمک نظرات شما کارایی محصولاتمان را افزایش بدیم.

در این نوشته در مورد سرویس تقریبا جدید گوگل خواهم گفت که به طور مستقیم اطلاعاتی از کاربران به شما نخواهد داد اما خشت اولیست که کمک می‌کند با دیگر ابزار‌های آمار و آزمون راحت‌تر کار کنیم.

Google Tag Manager )GTM )چیست؟

گوگل تگ منیجر یه ابزار رایگانه که به شما امکان مدیریت و بکارگیری تگ­های بازاریابی (اسنیپت های کد یا ردیابی پیکس­ها) رو در وب­سایتتون یا برنامه های موبایلی میده و برای اینکار حتی نیاز به وارد کردن کد هم نیست.
یه مثال خیلی ساده از نحوه عملکرد GTM براتون بزنم. از طریق گوگل تگ منیجر، اطلاعات از یک منبع داده که همون وب سایت شما باشه، با یه منبع داده دیگه که آنالتیکسه به اشتراک گذاشته میشه. وقتی تعداد تگ­هایی که قراره مدیریت کنید خیلی زیاد باشه GTM به کارتون میاد، چون همه کدها رو یکجا ذخیره میکنه.
مهمترین مزیت GTM اینه که شما (بازاریاب)، میتونید خودتون کدها رو مدیریت کنید و دیگه نیازی به توسعه دهنده ندارید.

GTM یا همان Google Tag Manger یک Tag management system است که کمک می‌کند به راحتی و بدون نیاز به دسترسی به کد برنامه، بتوانیم کد‌هایی را به سایت و حتی اپلیکیشن موبایل(iOS و Android) اضافه کنیم. این کد‌ها قطعا کد‌های اصلی برنامه نیستن و کد‌های جانبی هستند که معمولا برای ثبت آمار و رفتار کاربران از آن‌ها استفاده میکنیم. کد‌های سرویس‌هایی همچون Google Analytics، Optimizely, MouseFlow, CrazyEgg و …

به طور خلاصه مدیریت برچسب گوگل چگونه کار می‌کند؟

اسکریپت Tag Manager را بر روی سایتتان قرار می‌دهید و از طریق بخش مدیریتی که در اختیار شما می‌گذارد می‌توانید تمامی سرویس‌های آماری خود را اضافه کنید و مشخص کنید در کدام صفحات یا در چه شرایطی(به عنوان مثال با کلیک بر روی یک لینک) کد‌های تعریف شده فراخوانی شود.
در نگاه اول تمامی این کارها را خودمان نیز می‌توانیم انجام دهیم، اما GTM باعث شد ۲۰ – ۳۰ خط کدی که هرسری برای بررسی یک رفتار کاربر در آپارات باید می‌نوشتم تبدیل شد به چند تنظیم ساده در Google Tag Manager و در نتیجه سرعت کارهای تحقیقاتی ما افزایش چشم‌گیری پیدا کرد.

چرا از Google Tag Manger استفاده کنیم؟

• نیاز به برنامه نویسی نداریم: شما بدون دانستن حتی پایه‌ی جاوا اسکریپت به راحتی تعیین می‌کنید که کدام قطعه کد یا کدام تابع در کدام صفحه و در چه شرایطی فراخوانی شود.
• نیاز به دسترسی به کد نداریم:
  در پروژه‌های شخصی و کوچک این مورد محسوس نیست، اما وقتی شما در مجموعه بزرگی که روزانه به میلیون‌ها کاربر سرویس می‌دهد مشغول باشید، دیگه به سرعت و راحتی نمی‌توانید کد‌های دلخواهتان را تغییر بدهید. زیرا درستی تمامی کد‌ها باید به دقت بررسی و تایید شود و در نتیجه به دلیل حجم بالای کار‌ها، نمی‌توانید به سرعت ایده‌های جدید خودتون را بررسی کنید. با استفاده از GTM بررسی و انتشار کد‌ها بسیار راحت است.
• کد‌ها را قبل از اجرا می‌توان امتحان کرد:
  خیلی وقت‌ها رویدادی را روی Google Analytics یا هر سرویس مشابهی برای بررسی رفتار کاربران اعمال می‌کنیم اما برای بررسی درستی کدمان باید صبر کنیم تا آمار Analytics بروزرسانی شود یا خودمون یک سیستم تست برای این کار بنویسیم. اما GTM با قابلیت Preview این امکان را می‌دهد که قبل از اجرای کد برای عموم نتیجه تغییرات و اطلاعات ارسالی را بررسی کنیم.
• جلوی خطاهای جاوااسکریپتی شما را می‌گیرد:
  شما می‌توانید کد‌های جاوااسکریپت و HTML را هم از طریق Google Tag Manager اضافه کنید و اگر کد جاوااسکریپت شما خطایی داشته باشد جلوی انتشار کد شما را میگیرد!
• سرعت و انعطاف‌پذیری:
  اگر شما بر روی تجربه کاربری محصولی کار می‌کنید قطعا میدونید که هر روز باید از زوایای متفاوتی محصول خودتون را بررسی کنید، بعد از مدتی کار با GTM تمامی صفحات  و تعاملات موجود در محصول(مانند: دنبال کردن، ارسال نظر، نمایش ویدیو، بارگذاری و …) به صورت متغیر‌هایی در این سرویس ذخیره می‌کنید و روز به روز سرعت تست گرفتن و تغییر دادن کد‌ها سریع‌تر می‌شود و دیگر نیازی به انجام کارهای تکراری ندارید.

ویدیو زیر به طور کلی استفاده از این سیستم را به شما نشان می‌دهد:

GTM چه امکاناتی در اختیارمان می‌گذارد؟

• Permissions: اگر سرویسی تا این حد در پروژه ما نفوذ داشته باشد پس مهم‌ترین مسئله امنیت است، که خوشبختانه این سرویس دسترسی‌های خوبی برای مدیران ایجاد می‌کند تا تغیرات کسانی که دسترسی به Google Tag Manager پروژه شما دارند را کنترل کنید.
• WorkFlow: این ویژگی که حدودا یکی دو ماه است به تگ منیجر اضافه شده است، کمک می‌کند که محیط کارهای جدایی داشته باشید تا اگر چند کاربر بر روی یک پروژه کار می‌کنند، تداخلی بین کارهای آن‌ها ایجاد نشود.
• Version Controll: مدیریت برچسب گوگل، سیستم ورژن کنترل خود را دارد که برای هر تغییر در کد می‌توانید نام و توضیحی را وارد کنید و در صورت مشکل تغییرات روی هر نسخه را به طور مجزا بررسی کنید اگر لازم بود به نسخه‌ی قبلی بازگردید.
• Data layer: مجموعه‌ای از اطلاعات مهم صفحه است که از آن داده‌ها در اسکریپت‌های مختلفی که در GTM داریم استفاده کنیم و همینطور می‌توانیم از سمت سایت / اپلیکیشن اطلاعاتی را به Data Layer اضافه کنیم.

سه بخش اصلی Google Tag Manager

دو ویژگی اول یعنی Variables و Triggers به ما کمک می‌کند که سرعت کارمون را با جلوگیری از تکرار‌های بیهوده افزایش دهیم و ویژگی سوم Tags قطعه کدهایى هستند که به صفحه ما اضافه می‌شود به عنوان مثال کد Google Analytics.

Variables

در این بخش می‌توانید متغیرهایی تعریف کنید که در برچسب‌ها و Triggerهای مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.

انواع متغیرها:

1. Constant: متغیر‌های ثابت شامل یک مقدار تغییر ناپذیر هستند، مانند: ID گوگل آنالیتیک.
2. JavaScript: این نوع متغیر خیلی جذاب است چون می‌توانید اسم یک متغیر جاوااسکریپتی که در کد برنامه تعریف شده است را وارد کنید تا در هر بخشی مقدار دلخواه شما را برگرداند!
3. متغیر‌های پیش‌فرض: GTM بیش از ۳۰ متغیر دارد که در چهار دسته بندی Pages, Utilities, Errors, Clicks, Forms و History آن‌ها را دسته‌بندی کرده است.

Triggers

فعال کننده ها در هر لحظه بر اساس متغیرهایى که برایشان تعریف کردیم یک مقدار True یا False برمی‌گردانند که نشان می‌دهد Tagها چه زمانى باید اجرا شوند. فعال‌کننده‌ها انوع زیادی دارند همچون: مشاهده صفحه، کلیک، ارسال فرم و …

Tags

برچسب‌ها می‌توانند سرویس‌های پیشفرض در GTM مانند Google Analytics باشند یا هر اسکریپت و HTML کدی که برای آن تعریف کنیم تا در صفحات اجرا شود. معمولا از Tags برای ارسال داده‌هایی از سمت سایت شما به  سیستم‌های آماری استفاده می‌شود و برچسب‌ها بر اساس Triggerهایی که برای آن تعریف میکنید در صفحه اجرا می‌شوند. به عنوان مثال شما برای بررسی صفحه ویدیو یک تریگر باید بسازید که صفحه ویدیو را تشخیص بدهد و سپس این فعال‌کننده را به برچسب مورد نظر نسبت دهید.

ویدیو اول را اگر دیده باشید رابط کاربری قبلی GTM بود که یکی دو ماه پیش تغییر کرد و باعث بهبود کاربری آن شده است. ویدیو زیر در مورد تغییرات جدید و امکانات جدیدی مانند Workflows است:

تفاوت­های گوگل تگ منیجر و گوگل آنالتیکس

گوگل تگ منیجر یه ابزار کاملا متفاوته و فقط برای ذخیره سازی و مدیریت کدهای خارجی استفاده میشه. نه گزارشی و نه روشی برای آنالیز و تحلیل (آنالتیکس) در GTM وجود نداره.
گوگل آنالتیکس برای تحلیل­ها و گزارش دهی واقعی استفاده میشه. همه اهداف ردیابی نرخ تبدیل مشتری یا فیلترها از طریق آالتیکس مدیریت شده­اند.
در گوگل آنالتیکس، گزارش­ها انجام میشه، شامل (گزارشهای نرخ تبدیل مشتری، بخش های سفارشی، فروشهای فروشگاه­ها، عناصر روی صفحه، نرخ خروج و غیره).

مزایای گوگل تگ منیجر چیست؟

وقتی منحنی یادگیری رو سپری کردید، میبینید که کار کردن با گوگل تگ منیجر و کارهایی که میتونید باهاش انجام بدید واقعا حیرت انگیزه. میتونید داده هایی رو که به آنالتیکس فرستاده شده­اند سفارشی کنید.
میتونید رویدادهای ساده ای مثل دانلودهای PDF، لینکهای خارجی یا کلیکها رو ردیابی کنید. حتی افزایشهای پیچیده در محصولات فروشگاهی و ردیابی تبلیغات هم از طریق گوگل تگ منیجر قابل اجراست.
فرض کنید میخواهیم همه لینکهای خارجی روی سایت رو ردیابی کنیم. در GTM، category name و بعد action و label رو انتخاب کنید.. حالا مثلا اگه offsite link رو بزنید، میتونیم به گوگل تگ منیجر بگیم که چه داده هایی رو به گوگل آنالتیکس بفرسته.
حالا در گوگل آنالتیکس برید به Behavior > Events > Top Events > Offsite link و بعد یا روی event action کلیک کنید یا روی label. اینجا داده هایی که از گوگل تگ منیجر تنظیم کرده بودیم رو میتونیم ببینیم.
میخواهید ابزارها رو رایگان امتحان کنید؟ میتونید کدشو به تگ منیجر اضافه کنید و بدون نیاز به دخالت توسعه دهنده، خودتون امتحانش کنید.
سایر کاربردها:

• به کمک گوگل تگ منیجر، سایتتون روی هر تعداد تگ که استفاده کنید سریعتر لود میشه.
• با محصولاتی غیر از گوگل هم کار میکنه.
• انعطاف­پذیر به حدی که میتونید تقریبا هر چیزی رو روش امتحان کنید.
• همه کدهای خارجی در یک جا جمعند.
• GTM یه حالت پیش نمایش و رفع مشکل هم داره و میتونید قبل از اینکه هر چیزی رو روی سایت جلوی چشم کاربرها بذارید، ببینید چه چیزهایی روی سایتتون اثرگذارند و چه چیزهایی نیستند. بهتون نشون میده که چه تگهایی دارن روی صفحه قدرت نمایی میکنند.

نقاط ضعف گوگل تگ منیجر

۱- حتی برای تنظیمات اولیه هم باید مقداری دانش تخصصی داشته باشید.
اگه میخواهید ببینید چطوری باید گوگل تگ منیجر رو تنظیم کنید به راهنمایی های خود گوگل مراجعه کنید. به درد بازاریابها نمیخوره و اگه تازه واردید براتون سنگین خواهد بود.
۲- زمان­بره
مگه اینکه بخواهید به صورت فصلی کار کنید، وگرنه باید کلی زمان صرف تحقیق و آزمایش بکنید. حتی اگه شده باید چند تا پست وبلاگ بخونید یا تو یه کلاس آنلاین شرکت کنید.
۳- باید برای رفع مشکلات وقت بذارید
موقع انجام تنظیمات مربوط به تگ­ها، تریگرها و متغیرها، کلی باید عیب یابی کنید. بخصوص اگه به طور منظم از تگ منیجر استفاده نکنید، ممکنه چیزهایی رو که تازه یاد گرفتید یادتون بره. به احتمال زیاد برای تگ های پیچیده به یه توسعه دهنده نیاز داشته باشید که بدونه سایت چطوری ساخته میشه.

در GTM چه چیزهایی رو میشه ردیابی کرد؟

• رویدادها (کلیکهای روی لینکها، دانلود PDFها، کلیکهایی که روی دکمه های افزودن به سبد خرید و حذف از سبد خرید میشه)
• ردیابی اسکرول
• فرمهای نیمه کاره رها شده
• خریدهای نیمه کاره رها شده
• ردیابی فیلم­ها
• غیره

در این مطلب به طور خلاصه در مورد کلیت Tag Manager صحبت کردیم، اگر علاقه‌مند شده باشید، ویدیو‌های داخل این مطلب این سرویس را به طور کامل به شما نشان خواهد داد، کمی با این سرویس کار کنید تا در مطالب بعدی تمامی سرویس‌های مورد بحث را با استفاده از GTM به سایت اضافه خواهیم کرد.